LỊCH SỬ
Mặc dù công cụ bằng đá đã được tìm thấy ở nhiều nơi nhưng vẫn có rất ít thông tin về sự định cư đầu tiên của UAE do chỉ tìm được một vài nơi định cư.
Nhiều thị trấn cổ xưa trong khu vực đã từng là trung tâm thương mại giữa hai thế giới phương Đông và phương Tây. Những tàn tích của một vùng đầm lầy ngập mặn cổ, tồn tại cách đây khoảng 7.000 năm trước Công nguyên, đã được phát hiện trong khi xây dựng đường ống thoát nước gần Thành phố Internet Dubai.
Vào khoảng 5.000 năm trước, khi quá trình biển rút khỏi đất liền diễn ra, khu vực này bao phủ toàn cát và đã trở thành một phần bờ biển hiện nay của thành phố.
Đồ gốm tiền Hồi giáo đã được tìm thấy từ thế kỷ thứ ba và thứ tư. Trước Hồi giáo, người dân trong khu vực này thờ thần Bajir (còn gọi là Bajar). Đế quốc Byzantine và Sassanian (Ba Tư) là hai đế chế quyền lực lớn của thời kỳ này, do người Sassanian nắm quyền kiểm soát phần lớn lãnh thổ. Sau khi Hồi giáo lan truyền khắp khu vực, chính quyền Hồi giáo Umayyad từ thế giới Hồi giáo phương Đông tiến hành xâm chiếm Đông Nam Ả Rập, sau đó đến Sassanian.
Bảo tàng Dubai đã tiến hành các cuộc khai quật trong khu vực Al-Jumayra (ở Jumeirah) và tìm thấy một số đồ tạo tác từ thời Umayyad.
Tài liệu cổ nhất có đề cập đến của Dubai là vào năm 1095, trong quyển “Sách địa lý” của Abu Abdullah al-Bakri, một nhà lịch sử địa lý Andalucia-Ả Rập.
Năm 1580, Gaspero Balbi, một thương gia ngọc trai từ Venice (ở Ý), đã đến thăm khu vực này và đề cập đến Dubai (với tên gọi Dibei) về nghề săn ngọc trai ở đây.
Từ năm 1799, đã có ghi nhận về sự tồn tại của thị trấn Dubai. Đầu thế kỷ thứ 19, bộ tộc Abu Al Falasa (dòng Al-Falasi) của bộ lạc Bani Yas thành lập Dubai. Vùng đất này vẫn nằm dưới sự phụ thuộc Abu Dhabi cho đến năm 1833.
Ngày 8 tháng 1 năm 1820, tù trưởng của Dubai và các tù trưởng khác trong khu vực đã ký “Hiệp ước hòa bình toàn vùng biển” với chính phủ Anh. Năm 1833, do thù hận với bộ tộc, triều đại Al Maktoum (cũng là hậu duệ dòng Al-Falasi) thuộc bộ tộc Bani Yas đã rời bỏ ốc đảo Siwa, quê hương tổ tiên nằm ở phía Tây Nam Abu Dhabi của họ, và nhanh chóng chiếm được Dubai từ bộ tộc Abu Fasala mà không gặp sự kháng cự nào.
Năm 1892, Dubai chịu sự bảo hộ của Anh Quốc thông qua “Hiệp định độc quyền”, trong đó, Vương quốc Anh đồng ý bảo hộ Dubai chống lại đế quốc Ottoman.
Trong những năm 1800, hai thảm họa đã giáng xuống phố. Đầu tiên là vào năm 1841, dịch bệnh đậu mùa bùng phát ở các địa phương Bur Dubai, buộc người dân phải di dời về phía đông tới Deira.
Sau đó, vào năm 1894, một trận hỏa hoạn đã quét qua Deira, đốt cháy trụi gần như toàn bộ nhà cửa. Tuy nhiên, vị trí địa lý của thành phố tiếp tục lôi kéo các thương gia từ khắp nơi trong khu vực. Hoàng thân Dubai rất quan tâm thu hút các thương nhân nước ngoài qua việc giảm khung thuế thương mại, điều này khiến cho Dubai có lượng thương nhân tập trung nhiều hơn hai trung tâm thương mại chính của khu vực vào thời điểm đó là Sharjah và Bandar Lengeh.
Do khoảng cách địa lý gần Iran, Dubai đã trở thành một vị trí thương mại chủ yếu. Phố Dubai là một hải cảng quan trọng thu hút các thương gia nước ngoài ghé qua, phần lớn từ Iran. Nhiều thương gia sau đó đã định cư tại nơi này.
Vào đầu thế kỷ 20, phố Dubai trở thành cảng chủ chốt. Dubai vốn nổi tiếng với ngành xuất khẩu ngọc trai cho đến những năm 1930, việc buôn bán ngọc trai đã bị phá hủy hoàn toàn do thế chiến tứ nhất, và sau đó là do cuộc Đại khủng hoảng những năm 1930. Cùng với sự sụp đổ của ngành công nghiệp ngọc trai, Dubai rơi vào sự suy thoái trầm trọng và nhiều người dân bị chết đói hoặc phải di cư sang những nơi khác ở vùng vịnh Ba Tư.
Trong những ngày đầu kể từ khi thành lập, Dubai đã liên tục xung đột với Abu Dhabi.
Năm 1947 xảy ra cuộc tranh chấp biên giới chung phía Bắc giữa Dubai và Abu Dhabi. Cuộc tranh chấp này sau đó đã leo thang thành chiến tranh. Người Anh đã phân xử việc này bằng việc lập một đường biên giới vùng đệm chạy dọc theo hướng Đông Nam từ bờ biển Ras Hasian.
Kết quả là đã tạm dừng được chiến sự. Trong những năm 1950, khi người Anh đã chuyển những cơ quan hành chính địa phương của họ từ Sharjah sang, các dịch vụ điện thoại lần lượt có mặt tại Dubai cùng một sân bay. Do nước láng giềng Abu Dhabi tìm thấy những mỏ dầu lớn, Dubai đã tiến hành thăm dò trong nhiều năm, cuối cùng năm 1971 đã phát hiện ra dầu ở Dubai, mặc dù với số lượng nhỏ hơn rất nhiều. Sau đó thị trấn được trợ cấp nhượng đất cho các công ty dầu quốc tế. Việc phát hiện dầu đã dẫn đến một làn sóng lớn người lao động nước ngoài du nhập vào đây, chủ yếu là người Ấn Độ và Pakistan.
Từ năm 1968 đến năm 1975, dân số của thành phố đã tăng hơn 300%.
Năm 1971, Vương quốc Anh rút khỏi vịnh Ba Tư và sự bảo hộ đã thiết lập ở đây.
Ngày 2 tháng 12 năm 1971, Dubai cùng với Abu Dhabi và năm tiểu vương quốc khác thành lập UAE.
Năm 1973, Dubai tham gia với các tiểu vương quốc khác trong việc áp dụng đồng tiền thống nhất là đồng UAE dirham.
Trong những năm 1970, Dubai tiếp tục phát triển dựa trên nguồn thu thu nhập từ dầu mỏ và thương mại, ngay cả khi thành phố trải qua một cuộc nhập cư rầm rộ từ dòng người chạy trốn cuộc nội chiến Liban ở Liban. Cuộc tranh chấp biên giới giữa các tiểu vương quốc vẫn tiếp tục ngay cả sau khi UAE thành lập.
Mãi đến 1979, một thỏa hiệp chính thức đã chấm dứt được tình trạng chiến tranh này. Năm 1979, cảng Jebel Ali được thành lập. Năm 1985, Jafza (sau này là khu tự do Jebel Ali) được xây dựng xung quanh khu cảng, cho phép các công ty nước ngoài xuất khẩu vốn và nhập khẩu lao đông không hạn chế.
Chiến tranh vùng Vịnh năm 1990 có ảnh hưởng lớn đến thành phố. Do điều kiện chính trị không chắc chắn trong khu vực, nhiều khách hàng đã rút một lượng vốn lớn từ các ngân hàng ở Dubai.
Sau này, trong thập niên 1990, đã có nhiều nhóm kinh doanh thuyên chuyển doanh nghiệp của họ đến Dubai. Đầu tiên là nhóm từ Kuwait, trong chiến tranh vùng Vịnh, và sau đó từ Bahrain, trong cuộc biến loạn Hồi giáo Shia.
Dubai cung cấp các căn cứ tiếp nhiên liệu cho liên quân tại khu tự do Jebel Ali trong chiến tranh vùng Vịnh, và một lần nữa trong cuộc xâm lược Iraqnăm 2003.
Sự gia tăng mạnh giá dầu sau chiến tranh vùng Vịnh khiến Dubai đẩy mạnh tập trung vào thương mại tự do và du lịch.
THAM QUAN BẢO TÀNG:
Author: NGUYỄN HẢI LUÂN
